Sekstant został wynaleziony przez znanego angielskiego wynalazcę i matematyka Johna Hadleya w roku 1731.
Sekstant jest w praktyce kątomierzem optycznym, który jest wykorzystywany do nawigacji, a precyzując do pomiaru wysokości ciał niebieskich, co pozwala na określenie na przykład szerokości geograficznej, dzięki badaniu wysokości Słońca nad horyzontem, podczas jego górowania. Dzięki temu przyrządowi, można także badać kąty pionowe i poziome, służące do nakreślenia linii pozycyjnych. Podstawowym elementem sekstantu jest metalowa rama, stanowiąca 1/6 koła zwana powszechnie limbusem. Właśnie z tej właściwości przyrząd bierze swoją nazwę.
W języku łacińskim słowo sexta, znaczy tyle samo, co szósta część całości. Na łuku limbusu wyryte są rosnące od strony prawej do lewej stopnie. Limbus stanowiący część okręgu, ma także swój promień, dzięki któremu możemy wyznaczyć punkt centralny koła, stanowiący środek obrotu złączonego z nim metalowego ramienia(alidady), oraz lusterka. Dokładny odczyt kąta zapewnia śruba mikrometryczna.
W nowocześniejszych urządzeniach wynik odczytu jest podawany jako cyfrowy odczyt elektroniczny. W sekstancie możemy korzystać z trzech rodzai wymiennych lunet, z których korzystamy w zależności od odległości oraz warunków. Lunety te, dzielimy na astronomiczne, ziemskie, oraz nocne, jednak w nowoczesnych sekstantach wykorzystywana jest przeważnie jedna uniwersalna luneta. Proces pomiaru kąta pomiędzy dwoma obiektami, odbywa się dzięki dobremu ustawieniu alidady, tak aby obrazy rzeczywiste obu obiektów pokryły się.
Stosowanie sekstantu jest jednak obarczone drobnymi błędami, jednak przy 
dobrym i precyzyjnym ustawieniu, nie przekraczają one 0,1 minuty kątowej. Przyrząd przetrwał do dziś w praktycznie nie zmienionej formie i był używany jeszcze do niedawna w miejscach oddalonych od radionawigacji, oraz latarni morskich. Niestety upowszechnienie się w ostatnich latach systemów nawigacji GPS, praktycznie do zera zniwelował przydatność sekstantu. Jednak do dzisiaj astronawigacja, jest obowiązkową umiejętnością na wszystkich uczelniach morskich, gdyż wszystkie systemy stworzone przez człowieka mogą w ostateczności nas zawieść, a sekstant jest gotowy do użycia w każdej chwili i nie da się w żaden sposób zakłócić jego działania z zewnątrz, co stanowi znaczący problem systemów GPS.
Sekstant funkcjonuje jednak do dzisiaj w okolicach podbiegunowych, w które nie dociera sygnał satelitarny i jedynym sposobem na określenie położenia, staje się astronawigacja, a co za tym idzie także sekstant. W przeszłości używano także wielu innych narzędzi astronawigacyjnych, takich jak astrokompas, astrolabium, busola, kompas, kwadrant, laska Jakuba, oktant, torquetum. Jednak sekstant okazał się najdokładniejszy i najbardziej niezawodny.
